Τα Φράγματα

TA ΦΡΑΓΜΑΤA

Τα φράγματα κατασκευάζονται για να δημιουργήσουν ταμιευτήρες νερού που θα χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, την ύδρευση μεγάλων αστικών κέντρων και την άρδευση καλλιεργειών. Διακρίνονται σε μικρά (ύψους <> 50 m) φράγματα. Από την άποψη των υλικών κατασκευής σ΄ αυτά που κατασκευάζονται από άοπλο σκυρόδεμα και στα χωμάτινα φράγματα. Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν τα φράγματα βαρύτητας, τα αντιριδωτά και τα τοξωτά φράγματα. Στην άλλη κατηγορία ανήκουν τα χωμάτινα και λιθόριπτα φράγματα με ομογενή ή και ζωνώδη δομή. Ανάλογα με τις γεωλογικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή επιλέγεται και ο καταλληλότερος τύπος φράγματος


Η μελέτη ενός τέτοιου όγκου θα πρέπει να περιλαμβάνει λεπτομερειακή διερεύνηση και αξιολόγηση όλων των παραμέτρων που επιτρέπουν την ασφαλή κατασκευή του και την απουσία αστοχιών κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του. Τα κυριότερα αίτια των αστοχιών που έχουν εντοπισθεί στην κατασκευή και λειτουργία των φραγμάτων είναι:
* Θραύση και ολίσθηση της θεμελίωσης
* Εσωτερικές διαβρώσεις και ανάπτυξη υποπιέσεων στο πέλμα του φράγματος
* Εξασθένηση της θεμελίωσης από διαβροχή και αποσάθρωση
* Μετακινήσεις και ερπυσμοί πάνω σε επιφάνειες ρηγμάτων
* Ολισθήσεις, μετακινήσεις ή παραμορφώσεις στα αντερίσματα
* Διάβρωση-υποσκαφή από πλημμύρες
* Υπερβολικές παραμορφώσεις στη θεμελίωση
* Υπερβολικές παραμορφώσεις στο φράγμα

Τα παραπάνω αίτια οφείλονται:
* Είτε σε κενά τεχνικών γνώσεων του γεωλόγου και τεχνικογεωλογικών γνώσεων
του μηχανικού
* Είτε σε λαθεμένες ή ατελείς γεωλογικές γνωματεύσεις
* Είτε σε ατελές ή περιορισμένο πρόγραμμα ερευνητικών εργασιών πεδίου, σε ένα πνεύμα κακώς εννοούμενης οικονομίας, αφού έχει αποδειχθεί ότι το κόστος μιας πλήρους γεωλογικής-γεωτεχνικής έρευνας δεν ξεπερνά το 4% τηςμελέτης κατασκευής του έργου.

Η μελέτη ενός τέτοιου έργου πραγματοποιείται σε τρία στάδια. Το πρώτο στάδιο περιλαμβάνει τη «μελέτη σκοπιμότητας», το δεύτερο στάδιο την «προκαταρκτική μελέτη» και το τρίτο στάδιο εφόσον κριθεί απαραίτητο την «οριστική μελέτη». Σε κάθε ένα από τα δύο τελευταία στάδια συντάσσονται και εκτελούνται γεω-ερευνητικά προγράμματα, τα οποία, αν προκύψει ανάγκη συνεχίζονται με μεγαλύτερη λεπτομέρεια και κλίμακα και στα επόμενα στάδια της μελέτης. Πριν από κάθε κατασκευή του έργου θα πρέπει να συνταχθούν και να υποβληθούν τα τεύχη δημοπράτησης του έργου, στα οποία αναφέρονται λεπτομερειακά όλα τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν, οι εργασίες που θα εκτελεστούν και τα επί μέρους κόστη τους. Από την εκτίμηση όλων αυτών προκύπτει το συνολικό κόστος κατασκευής του έργου.

Γενικό συμπέρασμα από τα παραπάνω προκύπτει ότι αν όλα πραγματοποιηθούν με την προαναφερθείσα σειρά και τηρούνται όλα τα απαραίτητα στοιχεία για την κατασκευή ενός τέτοιου φράγματος, δεν έχουμε κανένα λόγω να είμαστε αρνητικοί! Η ερώτηση όμως είναι: «ΘΑ ΓΙΝΟΥΝ ΟΛΑ ΟΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ?»