Η Καστανιά

"Έβγαλε τα κάστανα από τη φωτιά"

Η παροιμιώδης αυτή έκφραση: « να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά» προέρχεται από ένα μύθο του Λα Φονταίν, όπου μια μαϊμού πείθει μια γάτα να τραβάει από τη φωτιά τα κάστανα, που τα έτρωγε αμέσως η μαϊμού.Και επειδή οι μύθοι του Λα Φονταίν (του νεότερου Αισώπου), έχουν μεταφραστεί σε όλες σχεδόν τις γλώσσες του κόσμου, τη συναντάμε τη φράση αυτή, που θα πει: πως ο έξυπνος βάζει το λιγότερο έξυπνο να κάνει τις δύσκολες και επικίνδυνες δουλειές.

Από τα πιο δημοφιλή… ενθύμια των επισκεπτών, τα κάστανα και τα καρύδια της Αρκαδίας ξεχωρίζουν και η φήμη τους ταξιδεύει από στόμα σε στόμα!

Αγγειόσπερμο, δικότυλο φυτό η καστανιά ανήκει στην τάξη Φηγώδη και στην οικογένεια Φηγίδες με 12 είδη φυλλοβόλων, αιωνόβιων μεγάλων δέντρων ιθαγενή των εύκρατων περιοχών του βορείου ημισφαιρίου.

Η καστανιά είναι πανάρχαιο δέντρο όπως αποδεικνύεται από διάφορα ευρήματα της εποχής του Χαλκού. Ήταν η τροφή των φτωχών το μεσαίωνα. Καστανιές βρίσκονται κυρίως στην Πελοπόννησο(Αρκαδία), Θεσσαλία, Μακεδονία και στις ορεινές περιοχές της Κρήτης.

Τα κυριότερα είδη καστανιάς είναι:

1.Η Ευρωπαϊκή Καστανιά. Γρήγορα αναπτυσσόμενο δέντρο που φτάνει τα 30 μέτρα σε ύψος. Τα φύλλα του είναι πριονωτά και μεγάλα, τα κάστανα έχουν καφέ ή καστανόγκριζο ρυτιδωμένο φλοιό. Το ξύλο της Ευρωπαϊκής καστανιάς είναι σκληρό και ανθεκτικό, σχίζεται εύκολα και δεν προσβάλλεται από μύκητες και έντομα. Χρησιμοποιείται στην επιπλοποιία, στην παραγωγή δοκαριών, πασσάλων σαν οικοδομική ξυλεία (ανθεκτικές σανίδες) στην παραγωγή χαρτιού και στη βυρσοδεψία.

2. Η Ιαπωνική καστανιά. Είναι δέντρο ή θάμνος με ύψος που φτάνει τα 10 μέτρα. Έχει φύλλα σχήματος καρδιάς και τα κάστανα που παράγει είναι μεγάλα αλλά όχι τόσο νόστιμα.

3. Η Αμερικανική καστανιά. Το ύψος των δέντρων φτάνει τα 35 μέτρα και δίνει καλής ποιότητας ξυλεία ενώ και οι καρποί τους θεωρούνται από τους πιο νόστιμους. Το είδος κινδύνευσε με εξαφάνιση όταν το 1900 ένας μύκητας πρόσβαλλε τα δέντρα και προκάλεσε την ασθένεια «σήψη της καστανιάς». Όσες καστανιές παρέμειναν από την πανωλεθρία αυτή διασταυρώθηκαν με ανθεκτικές ασιατικές ποικιλίες.

4. Η Κινεζική καστανιά. Τα δέντρα φτάνουν τα 18 μέτρα ύψος. Είναι ένα πολύ ανθεκτικό είδος στα έντομα και τις ασθένειες καθώς και στο σάπισμα. Αναπτύσσεται σε μεγάλα υψόμετρα, πάνω από 2000 μέτρα. Τα κάστανα της θεωρούνται πολύ νόστιμα.

Όπως και να έχει πάντως αξίζει να τα δοκιμάσετε και ειδικά ψητά.